Mình thấy anh em hay bàn luận về chuyện cám nóng, cám mát nhưng chưa thấy ai nói rỏ ràng chi tiết cụ thể cái vụ cám nóng cám mát này, nên hôm nay cũng mạnh dạn chia sẻ vài dòng về vấn đề này để anh em có cái nhìn đa chiều từ đó giúp nuôi chim được dễ dàng hơn. Bài này mình viết dựa trên quan điểm cá nhân nên chắc chắn là có thiếu sót, anh em thấy chổ nào còn thiếu thì comment để mình bổ sung nhé.
Với kinh nghiệm va vấp thực tế 13-14 năm trời, tiếp xúc hàng trăm nguyên liệu, rất nhiều công thức, thành phần, hàm lượng, khoáng chất. Cũng như từng gia công cho nhiều nhóm chơi từ chim bổi, chim sinh sản, chim bachj, chim thi, trong đó có đàn chim của anh Thuấn Đà Lạt từ 2019 với dàn sao số như: Bé Đẹp, Lân Trâu, K2, Lực Vương (sau này), đều đặn, ổn định qua nhiều năm chứ không phải được vài tháng hay 1 mùa là xong.
Gần đây là chim của bạn mình, một mùa giải đánh 16 trận liên tục. Toàn là những trận lớn đi xa, từ Bắc tới Nam xịt đúng 1 trận. Quảng đường di chuyển con chim trong một mùa giải mình nghỉ khoảng 7000-9000km Nói ra không phải để khoe nhưng để các bạn biết mình đủ kiến thức để lột tả vấn đề giúp các bạn có cái nhìn nhận thực tế hơn trong lĩnh vực chim cò này.
Khi các bạn bước chân vào sân chơi đỉnh cao thì tất cả mọi thứ đều quan trọng. Từ con chim nền tảng tốt, tay nuôi dày dặn đều đặn, 1 công thức cám ổn định. 3 yếu tố này là sống còn ở sân chơi đỉnh cao này. Các bạn chỉ cần lệch đi 1 xíu thì sẻ “trật đường ray” liền. Khi mọi thứ các bạn đã chu đáo rồi thì còn lại là may mắn. Chim lên sào thì như nhau, đẹp trời thì đi tiếp, xấu trời thì dừng cuộc chơi. Hãy chơi sạch theo đúng nghĩa đam mê. Ok thôi giờ mình xin đi vào nội dung chính:
1/ Cám mát là gì?
Để được gọi là cám mát thì nó phải đáp ưng được các tiêu chí sau đây. Cái gì nó cũng phải có thước đo hết chứ không thể nói suông được rồi đâm ra cãi nhau suốt ngày mà vấn đề không bao đi tới hồi kết được.
Ở góc độ người người sử dụng:
- Thay lông phải đẹp, bộ lông đen, mướt mát
- Chim thay lông không bị xoắn, tít, bó lông
- Chim không bị bí bách, cuồng chim
- Chim không bị bể mí, trọc đầu, phá hình
- Chim không tự hoại, phá lông, cắn phá bộ hình
Ở góc độ người sản xuất:
Cái này liên quan tới công thức cám, thành phần nguyên liệu được sử dụng để làm cám. Vì mọi thứ đều bắt đầu từ nguyên liệu đầu vào. Từ nguyên liệu thực vật cho đến động vật, các loại ấu trùng, côn trùng đều bắt buộc phải chọn loại mang tính lạnh, tính bình, tính mát, tính ấm, vì sao?
Trong thực phẩm người ta chia ra 4 nhóm theo tính vị gồm có: hàn – lương – ôn – nhiệt. Tương xứng với lạnh – mát – ấm – nóng. Cái này bắt buộc người làm cám phải nắm rất kỹ. Vì cám bả là một mớ hỗn độn phối trộn lại với nhau, việc am hiểu đặc tính và trải nghiệm thực tế các nguyên liệu dùng để phối trộn nó giúp cho con chim khi ăn vào sẻ ổn định bền bỉ theo nhiều năm tháng chứ không chỉ được 1 thời gian ngắn rồi lụi tàn.
2/ Cám nóng là gì?
Cũng giống như cám mát, cám nóng cũng có các tiêu chí rỏ ràng. Các bạn xem những gạch đầu dòng dưới đây nhé.
Ở góc độ người dùng:
- Khi vào cám thì con chim sẻ hực lên nhanh
- Tầm 3-5 ngày thái độ con chim sẻ khác biệt
- Khoảng 7-10 ngày thì giọng chim sẻ gắt hơn,
- Đến 20-30 ngày chim bắt đầu rực lên rỏ rệt nhất
- Hình bộ ôm gọn, sát, ôm lông, ít phè vai dù là chim dày lông
Ở Góc độ người sản xuất:
Cũng liên quan tới công thức cám, thành phần nguyên vật liệu được sử dụng để làm. Các loại hạt mang tính hàn (lạnh) tính mát (lương) sẻ được giảm xuống mức thấp, thay vào đó là các loại hạt mang tính bình hoặc tính ấm. Các loại đạm từ động vật, côn trùng, ấu trùng cũng có sự thay đổi thành phần, hàm lượng, tính vị tăng giảm nhằm để sinh công, sinh nhiệt làm cho con chim rạo rực và hung dữ hơn.
3/ Ưu điểm, nhược điểm của cám nóng và cám mát:
Cám mát hay cám nóng gì cũng đều có ưu và nhược điểm cả, sẻ không và chẳng bao giờ có 1 sản phẩm hoàn hảo 100%. Nên các bạn đừng đi tìm sản phẩm hoàn hảo, chỉ nên đi tìm sản phẩm phù hợp với con chim của mình.
Ưu điểm của cám mát:
Điểm mạnh nhất: đó chính là thay lông, nó sẻ giúp con chim bạn có 1 bộ lông mướt mát, bóng đẹp. Con chim thay lông không bị xơ, khô, tít lông, sót lông.
Điểm mạnh thứ 2: trong quá trình chơi giàn hoặc thi đấu con chim sẻ hạn chế được các lỗi chết như: móc phao câu, tắt bô, ỉa kiết, tắm khô, tắm cóng, xỉa bậy.
Điểm mạnh thứ 3: Giúp con chim chơi đỡ mất sức, không chơi kiểu hổn chim lao ầm ầm, vồ vập, điều này rất có lợi trong các cuộc thi dài hơi, các đấu trường lớn, thời gian thi đấu kéo dài nhiều giờ.
Nhược điểm của cám mát:
Nhược điểm của cám mát đó chính là lâu căng ( lâu lửa), gặp thời tiết mùa lạnh, nhiệt độ giảm sâu thì coi như rất khó căng luôn, có nhiều con nuôi cả mùa không căng nổi. Điều này làm cho người nuôi cảm giác rất nhanh nản, nhanh chán.
Nhược điểm tiếp theo là khi con chim leo giàn thì thi đấu kiểu lù đù, chậm chạp, ì ạch, không thanh thoát nhanh nhẹn, điểm này những bạn mới chơi thường không thích cho lắm, thậm chí là một số người chơi lâu năm cũng vậy.
Nhược điểm tiếp nữa là mồi tươi, vào những thời điểm khan hiếm mồi tươi thì thật là ám ảnh với anh em nuôi cám mát. Rất khó để ép con chim đạt độ căng nhất định nếu thiếu mồi tươi. Gặp phải những con ương ngạnh không chịu ăn mồi tươi thì khó chịu vô cùng.
Ưu điểm của cám nóng:
Điểm mạnh nhất của cám nóng đó chính là khi con chim ăn vào sẻ rất nhanh đấu, dù là chim bổi. Cám nóng sẻ làm cho con chim ra hết nước đấu, thi đấu mãn nhãn, tốc độ, lối đánh dồn dập, đẹp mắt, éc ché các kiểu, không ngừng nghĩ tại 1 thời điểm. Chính điều này làm cho anh em chơi rất cảm giác.
Điểm mạnh thứ 2 của cám nóng là khi tiết trời bắt đầu chuyển sang mùa thu – đông, thời tiết bắt đầu thay đổi, nhiệt độ giảm xuống sâu, lúc này cám nóng sẻ phát huy hết công dụng. Nó làm cho con chim lúc nào cũng trong trạng thái hừng hực (luôn có lửa) vì một số thành phần trong cám sẻ sinh nhiệt, giúp con chim luôn trong trạng thái thân nhiệt ổn định hoặc cao hơn. Từ đó sẻ hung dữ, máu chiến hơn.
Điểm mạnh thứ 3 của cám nóng đó chính là giúp anh em không có thời gian nuôi sẻ đỡ vất vả hơn trong quá trình chăm sóc để vào lửa. Lượng mồi tươi khi dùng cám nóng cũng sẻ ít hơn, vì con chim luôn trong trạng thái căng lửa nên sức ăn mồi tươi sẻ hạn chế rất nhiều.
Nhược điểm của cám nóng:
Nhược điểm đầu tiên của cám nóng là ảnh hưởng thể trạng của con chim. Vì cám nóng làm cho con chim luôn trong trạng thái căng lửa, mà các bạn biết rồi đấy làm gì có nào luôn trong tình trạng đỉnh điểm mãi mãi đâu. Cái này là yếu tố vô hình nhưng hệ lụy sau này sẻ rất lớn, cái vế này mình sẻ không nói kỹ mà để các bạn tự trải nghiệm để cảm nhận. Những bạn nào đã trải qua rồi sẻ cảm thấy rất chua chác, khi số tiền các bạn đổ vào con chim đó quá lớn mà đụng phải cái hệ lụy này chắc chắn các bạn sẻ nản chí ngay.
Nhược điểm tiếp theo của cám nóng là ảnh hưởng tới bộ lông, nó làm cho bộ lông của con chim xơ xác, nặng hơn nữa là bị bít lông, hay còn gọi là tịt lông. Tệ hại hơn nữa là mùa sau con chim rất khó thay lông, lông thay không đều. Có nhiều con 2-3 năm không thay nổi bộ lông.
Nhược điểm thứ 3 của cám nóng đó là các tình trạng chim bị trọc đầu, bể mí mắt, rụng lông cổ. Trong quá trình dợt cà phê hay thi thố sẻ lòi ra thêm các bệnh phổ biến khác như tắm khô, móc phao câu, tắt bô, một vài nơi còn gọi là ỉa kiết, móc đít, bón. Những lỗi này đều là lỗi chết trong các tiêu chí chấm thi.
4/Cám mát có phải là cám ít dinh dưỡng? cám nóng có phải là cám nhiều dinh dưỡng?
Lâu nay các bạn bị dẫn dắt khá nhiều bởi cái khái niệm cám mát là ít chất, ít dinh dưỡng, ít đạm. Cám nóng, là cám nhiều chất, nhiều dinh dưỡng, rồi nào là hàm lượng đạm cao, đạm nhiều gây nóng. Mấy cái khái niệm này trật lất hết trơn. Thiệt ra đây chính là cái lý do để ngụy biện khi con chim bị sự cố nào đó, đạm là cái cớ hợp lý nhất để đổ thừa mà thôi. Tự nhiên cảm thấy đạm thật đáng thương.
Nội riêng cái đạm nó cũng chia ra làm 2. Đạm đơn và đạm đa, rồi đạm đỏ và đạm trắng, rồi lại đạm dễ tiêu và đạm khó tiêu. Riêng cái đạm này phải tìm hiểu thật kỹ, rồi còn phải trải nghiệm thực tế, qua một thời gian khá dài còn chưa hiểu về nó, chứ đừng ở đó mà đổ thừa chung chung là do đạm này nọ. Đạm không hề gây nóng. Trong vài bài sau mình sẻ nói chi tiết về các loại đạm và cái gì gây nóng bức ở con chim.
Cám mát hay cám nóng gì thì hàm lượng đạm nó cũng không chênh lệch là bao nhiêu. Nhưng Nguyên liệu, thành phần, hàm lượng thì chắc chắn nó có sự tăng giảm. Cám nóng thì các loại đồ mang tính nóng sinh nhiệt sẻ tăng lên. Đồ mang tính mát, tính lạnh sẻ giảm xuống. Còn cám mát thì các loại đồ mang tính nóng, tính ấm sẻ giảm xuống hoặc cắt bỏ hoàn toàn, thay vào đó là các loại đồ mang tính lạnh, tính mát sẻ tăng lên.
3/ Nhìn nhận tổng thể:
Không phải con chim nào ăn cám mát cũng hợp, không phải con chim nào ăn cám nóng cũng hợp. Mỗi con chim là 1 cá thể riêng biệt. Mỗi 1 người lại có điều kiện nuôi, môi trường, thời gian, không gian, thời tiết, khí hậu, vùng miền, độ cao và nhiều thứ khác nó chi phối.
Mọi thứ đều khác nhau thì làm gì có thừa số chung để thành công. Nên bắt buộc tự người nuôi phải nhìn nhận thực tế từ khâu chọn chim, chọn cách nuôi, chọn cám phù hợp. Không phải cám nào cũng tốt cả đâu các bạn. Con chim hay làm nên tên tuổi hạt cám. Còn hạt cám có tốt hay không nó phụ thuộc vào hiểu biết và cái tâm của người làm.
Bài sau mình sẻ viết tiếp tình trạng chim 1 mùa do đâu và cách khắc phục như thế nào. Mời các bạn đón đọc nhé.
